Wat blijft, spreekt zacht...
Het was alsof ze me riepen. De vaas en de kom – samen als een vergeten paar – stonden daar eenvoudig te zijn, haast onopgemerkt, en toch vol aanwezig. Ooit dienden ze om iemand te wassen, zachtjes, ritueel bijna. Nu stonden ze stil tussen andere voorwerpen, maar iets in mij werd geraakt. Alsof ze een herinnering vasthielden die niet eens de mijne was, maar die ik toch voelde. Er was een soort rust in dat moment. Een ontmoeting.
Ik hou ervan om in de Kringloopwinkel rond te lopen. Niet op zoek naar iets in het bijzonder, maar open voor wat me roept. Alles wat er staat, draagt een verleden met zich mee. Dragers van verhalen – tastbare overblijfselen van levens die geleefd zijn. En telkens opnieuw voel ik dankbaarheid voor wie deze voorwerpen niet zomaar heeft weggegooid, maar ze de kans gaf om opnieuw van betekenis te zijn.
Ik zag het meteen voor me, hoe de vaas en kom weer zouden kunnen dienen. Onder een boom, klaar om handen te wassen in een ritueel van loslaten. Of op een tafel, gevuld met veldbloemen – een symbool van leven, eenvoud en zachtheid. Ze mogen opnieuw spreken, op hun stille manier.
Sinds kort geef ik ook rituelen een plek in mijn praktijk. Ze sluiten als vanzelf aan bij het systemisch werk dat ik doe. Tijdens opstellingen zie ik vaak hoe mensen nog gebonden zijn – aan ouders, een gemiste kindertijd, een miskraam, een verlies. In die momenten spreken we helende zinnen uit. Zinnen die de ziel aanraken.
Maar soms, wanneer woorden niet meer volstaan, nodig ik iemand uit voor een ritueel. Zo ook vorige week om afscheid te nemen, iets te beëindigen. Zijn vader was al jaren overleden en toch bleek het verdriet nog zo levend. Tijdens een opstelling een tijdje geleden had hij dit gevoeld.
We begonnen bij zijn geboorte en gingen stap voor stap langs zijn kindertijd. Wat was geweest, kreeg ruimte om te bestaan. Hij vertelde, hij zweeg, hij herinnerde. Achteraf zei hij dat hij verbaasd was over alles wat weer bovenkwam – dingen die hij vergeten was, maar die hem diep raakten en andere herinneringen die hem vrolijk maakten. Zelfs de koffie die ik serveerde proefde zoals zijn vader hem vroeger dronk. Alsof alles even samenkwam. Hij was oprecht blij met de tijd die hij ervoor genomen had.
Een ritueel helpt om door een proces te gaan. Het vertraagt. Het eert. Het verzacht. Het maakt ruimte voor afscheid én voor een nieuw begin. Het zijn momenten waarin het leven even stilvalt, en iets ouds mag worden afgerond. Ik geloof dat we dat nodig hebben, meer dan we soms beseffen.
De vaas en de kom staan nu in de tuin. Ze zijn aanwezig, zoals herinneringen dat kunnen zijn – stil, maar niet vergeten. Ik heb het gevoel dat ze nieuwe verhalen gaan dragen. Misschien wel helpen helen. Want wat blijft, spreekt zacht...